شرح آیات 35 و 36 سوره مبارکه اعراف

بار دیگر خداوند فرزندان آدم(علیه السلام) را مخاطب ساخته، مى فرماید: «اى فرزندان آدم هر گاه رسولانى از خودتان (از طرف من) به سویتان آمدند که آیات مرا براى شما بازگو مى کنند از آنها پیروى کنید; زیرا آنها که پرهیزگارى پیشه کنند و در اصلاح خویشتن و دیگران بکوشند، نه وحشتى از مجازات الهى خواهند داشت و نه اندوه و غمى» (یا بَنی آدَمَ إِمّا یَأْتِیَنَّکُمْ رُسُلٌ مِنْکُمْ یَقُصُّونَ عَلَیْکُمْ آیاتی فَمَنِ اتَّقىوَ أَصْلَحَ فَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ).(1)

* * *

و در آیه بعد اضافه مى کند: «اما آنها که آیات ما را تکذیب کنند و در برابر آن، استکبار ورزند و خضوع ننمایند آنها اصحاب دوزخند و جاودانه در آن خواهند ماند» (وَ الَّذینَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا وَ اسْتَکْبَرُوا عَنْها أُولئِکَ أَصْحابُ النّارِ هُمْفیها خالِدُونَ).

این دو آیه اشاره دارد که فرزندان آدم به دو دسته تقسیم خواهند شد، گروهى تابع انبیاء الهى و گروهى مستکبر و طاغى، گروه نخستین، به خاطر عمل به دستورات در آرامش و امنیت خواهند بود، و گروه دوم، به مجازات ابدى گرفتار خواهند شد.

پاسخ به یک سفسطه دیگر

همان طور که در آیات گذشته گفتیم جمعى از دین سازان قرون اخیر براى صاف کردن جاده ادعاهاى خود، پاره اى از آیات قرآن را مستمسک قرار داده و مدعى هستند که این آیات، دلیل نفى خاتمیت است، در حالى که ارتباطى با آن ندارد.

یکى از آنها آیه فوق است، آنها بدون این که قبل و بعد این آیات را در نظر بگیرند، یا به هنگام نقل، آن را مورد توجه قرار دهند، مى گویند: این آیه با توجه به جمله «یَأْتِیَنَّکُمْ» که فعل مضارع است دلیل بر این است که امکان دارد در آینده پیامبران دیگرى مبعوث شوند.

ولى اگر کمى به عقب برگردیم و آیات گذشته را که از آفرینش آدم و سکونت او در بهشت و سپس رانده شدن او و همسرش از بهشت سخن مى فرماید در نظر بگیریم و ملاحظه کنیم که مخاطب در این آیات مسلمانان نیستند، بلکه مجموع جامعه انسانى و تمامى فرزندان آدمند، پاسخ این سخن روشن مى شود; زیرا شک نیست که براى مجموعه فرزندان آدم رسولان زیادى آمدند که نام عده قابل ملاحظه اى از آنها در قرآن آمده و نام عده دیگرى نیز در کتب تواریخ ثبت است.

اما برنامه این عده از دین سازان این است که: براى اغفال مردم، آیات گذشته را به دست فراموشى مى سپارند و مخاطب در این آیه را خصوص مسلمانان مى گیرند و از آن نتیجه گیرى مى کنند که امکان آمدن رسولان دیگرى در کار است.

این گونه سفسطه ها سابقه بسیار دارد مخصوصاً در میان اینها که آیه یا جمله اى از یک آیه را از بقیه جدا مى کنند و قبل و بعد آن را نادیده مى گیرند و بر مفهومى که تمایل دارند تطبیق مى دهند، هر چند ضد مفهوم واقعى آن باشد.

* * *

1 ـ «إِمّا» در اصل مرکب از «إِنْ» و «ما» بوده است که «إِنْ» حرف شرط است و «ما» براى تأکید شرط آمده است.

....................................

منبع